Τι είναι το παγκόσμιο εναρμονισμένο σύστημα (ΠΕΣ);
Το Παγκόσμιο εναρμονισμένο σύστημα ταξινόμησης και επισήμανσης των χημικών προϊόντων (GHS στα αγγλικά για το ακρώνυμο «Globally Harmonised System») που θεσπίστηκε από τον ΟΗΕ, περιλαμβάνει τις απαιτήσεις για την ταξινόμηση και την επισήμανση των ουσιών και των μειγμάτων των χημικών προϊόντων, καθώς επίσης τους ορισμούς για την μορφή και το περιεχόμενο των Δελτίων Δεδομένων Ασφαλείας.
Γιατί χρειάζεται το κανονιστικό πλαίσιο ΠΕΣ-GHS;
Η έκθεση σε επικίνδυνα χημικά είναι μια από τις πιο σοβαρές απειλές που αντιμετωπίζουν οι υπάλληλοι αυτή την στιγμή, και επίσης οι καταναλωτές γενικότερα. Παράγονται συνεχώς εκατοντάδες χημικά και μεταφέρονται από τους δρόμους μας, τους αυτοκινητόδρομους και τους σιδηροδρόμους.
Για αυτόν τον λόγο σε πολλές χώρες έχουν δημιουργήσει προγράμματα και μεθόδους για να κοινοποιήσουν αυτούς τους κινδύνους με έναν κατάλληλο τρόπο μέσω της επισήμανσης και των Δελτίων Δεδομένων Ασφαλείας (ΔΔΑ). Η ύπαρξη αυτών των διαφορετικών μεθόδων κοινοποίησης των κινδύνων μαζί με την παγκοσμιοποίηση του εμπορίου αποδεικνύει την ανάγκη ενός εναρμονισμένου συστήματος που ενώνει τα κριτήρια σε παγκόσμιο επίπεδο.
Παγκόσμια υλοποίηση του νομοθετικού πλαισίου ΠΕΣ
Αυτήν τη στιγμή, το ΠΕΣ (GHS) μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε όλον τον κόσμο. Στο Πρόγραμμα εφαρμογής που εγκρίθηκε από το Γιοχάνεσμπουργκ στις 4 Σεπτεμβρίου του 2002, η Παγκόσμια Διάσκεψη Κορυφής για την Αειφόρο (WSSD) ενθάρρυνε τις χώρες να εφαρμόζουν το νέο ΠΕΣ (GHS) όσο το δυνατόν πιο σύντομα.
Επί του παρόντος, η εφαρμογή του ΠΕΣ (GHS) είναι μια πραγματικότητα σε ένα μεγάλο αριθμό χωρών ή περιοχών του κόσμου (Αργεντινή, Αυστραλία, Βραζιλία, Καναδάς, Κίνα, Χιλή, Κολομβία, Κορέα, ΗΠΑ, Ευρωπαϊκή Ένωση, Ιαπωνία, Μεξικό, Νορβηγία, Ουρουγουάη, Ρωσία, Ελβετία, Τουρκία) και η παγκόσμια υλοποίησή του είναι ασταμάτητη παρόλο που υπάρχουν αξιοσημείωτες διαφορές στις προθεσμίες εφαρμογής και ορισμένες προϋποθέσεις στην εφαρμογή του.
Στην πραγματικότητα, πολλές χώρες έχουν εφαρμόσει το ΠΕΣ (GHS) στην ταξινόμησή τους ενσωματώνοντας ρυθμίσεις που περιελάμβαναν θέματα που υπήρχαν στο προηγούμενο νομοθετικό πλαίσιο, αυτή είναι η περίπτωση της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η εφαρμογή του ΠΕΣ (GHS) έγινε μέσω του Κανονισμού (ΕΚ) 1272/2008 που ενσωμάτωσε ορισμένες προϋπάρχουσες ταξινομήσεις στις προηγούμενες οδηγίες ταξινόμησης και επισήμανσης των ουσιών και των παρασκευασμάτων και, μέσω του Κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1907/2006 (REACH) όσον αφορά το περιεχόμενο των Δελτίων Δεδομένων Ασφάλειας.
Ωστόσο, η εξέλιξη του ΠΕΣ (GHS) ενσωματώνει νέα στοιχεία που, μακροπρόθεσμα, θα καθιστούν περιττές αυτές τις εφαρμογές συνεισφέροντας κάθε φορά σε μια πιο πλήρης εναρμόνιση.
Αν χρειάζεστε περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τον κανονισμό ΠΕΣ (GHS) και τα πεδία εφαρμογής του συμβουλευτείτε όλες τις λεπτομέρειες στο δίκτυο ECHA (Ευρωπαϊκός Οργανισμός Χημικών Προϊόντων).
Το ΠΕΣ (GHS) είχε ως βάση τις ήδη υπάρχουσες κανονιστικές αρχές (ΗΠΑ, Καναδάς, ΕΕ) και τις συστάσεις των Ηνωμένων Εθνών σχετικά με τη μεταφορά επικίνδυνων εμπορευμάτων.
Στάδια που έχει περάσει ο κανονισμός ΠΕΣ-GHS
Ιστορία του Παγκόσμιου Εναρμονισμένου Συστήματος
1980-1990
Η ΔΟΕ (Διεθνής Οργάνωση Εργασίας), οργανισμός των Ηνωμένων Εθνών, αρχίζει τις εργασίες για να επιτευχθεί μια διεθνής σύμβαση σχετικά με την ασφάλεια στη χρήση χημικών προϊόντων στην εργασία.
1992
Η διάσκεψη των Ηνωμένων Εθνών σχετικά με το Περιβάλλον και την Ανάπτυξη (UNCED) θέσπισε, στη Διάταξη 21, Κεφάλαιο 19, τις βάσεις για τη δημιουργία ενός παγκοσμίου εναρμονισμένου συστήματος για την ταξινόμηση και επισήμανση των χημικών προϊόντων.
2002
Η πρώτη έκδοση του ΠΕΣ (GHS) υιοθετήθηκε το 2002 και δημοσιεύτηκε το 2003, από τότε έγιναν 10 αναθεωρήσεις ακόμα, η τελευταία δημοσιεύτηκε το 2023.